10/10/12

Συμβιβασμοί και παραχωρήσεις στην πολυπολιτισμική Ευρώπη




Κάποτε, μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, η Ευρώπη ήταν μια ήπειρος χριστιανική, διαιρεμένη σε τρεις κυρίως μεγάλες εκκλησίες που αντιπαθούσαν η μία την άλλη: την ορθόδοξη, την καθολική και την προτεσταντική. Ινδουιστές δεν είχε, βουδιστές δεν είχε, οι εβραίοι παρέμεναν αφανείς και κάποιες μουσουλμανικές μειονότητες στην νοτιοανατολική γωνιά της ηπείρου κάθονταν ήσυχοι και ταπεινοί.

Μετά άρχισαν οι μεταναστεύσεις των πληθυσμών από την Ασία και την Αφρική, γέμισε η Ευρώπη μετανάστες, λευκούς, ημίλευκους και μαύρους και αλλοιώθηκαν τα πατροπαράδοτα ήθη της. Τουρμπάνια, μαντίλες και νικάμπ άρχισαν να κυκλοφορούν στους δρόμους της Ευρώπης, ναοί αλλοθρήσκων στήθηκαν για να τελούν τη λατρεία τους οι άνθρωποι και οι Ευρωπαίοι που στην πλειονότητά τους είναι ανεκτικοί άνθρωποι (εξαιρούμε φυσικά τους Έλληνες) δέχτηκαν αυτή την αλλαγή με κατανόηση.

Ως εδώ καλά.
Η Ευρώπη έγινε μια πολυπολιτισμική ήπειρος –όλοι οι καλοί χωράνε – και οι νεήλυδες λίγο πολύ άρχισαν να μιλούν τις ευρωπαϊκές γλώσσες και να κατανοούν το δυτικό πολιτισμό. Αρκετοί από αυτούς, ιδιαίτερα της δεύτερης και τρίτης γενιάς, ενσωματώθηκαν και σήμερα δηλώνουν Άγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί κλπ


Άλλοι αρνήθηκαν να ενσωματωθούν. Γι αυτούς ο ευρωπαϊκός (δυτικός) πολιτισμός είναι ξένος, για κάποιους είναι μάλιστα παρηκμασμένος και διεφθαρμένος. Αρνούνται να μιλήσουν τη γλώσσα της χώρας που τους έχει δεχτεί, αρνούνται να μάθουν την ιστορία της και αρνούνται τον τρόπο ζωής της. Παραμένουν πεισματικά προσηλωμένοι στη δική τους γλώσσα και κουλτούρα, στα έθιμά τους και στη θρησκεία τους.

Και ως εδώ καλά.
Έχουν κάθε δικαίωμα οι άνθρωποι να ζουν με τον τρόπο που τους αρέσει και να πιστεύουν στις πατροπαράδοτες αξίες του τόπου που άφησαν πίσω τους. Μήπως κι εμάς θα μας άρεσε να βλέπουμε τους δικούς μας ξενιτεμένους στην Αμερική και την Αυστραλία να ξεχνούν την ελληνική γλώσσα και να απαρνούνται την ορθόδοξη πίστη για να γίνουν πχ προτεστάντες ή σαϊεντολόγοι;

Βέβαια η Ευρώπη με τόσους μη ευρωπαίους πια στα εδάφη της έχει αλλάξει κάπως χαρακτήρα. Και κάποιοι γηγενείς έχουν αρχίσει να ενοχλούνται. Είναι εκείνοι που τροφοδοτούν με ψήφους τα ακροδεξιά κόμματα που φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Ο υπόλοιπος κόσμος βλέπει αυτά τα κόμματα με περιφρόνηση και συχνά τα βρίζει, αλλά με τις βρισιές τα ακροδεξιά κόμματα δεν μικραίνουν δυστυχώς.

Εν πάση περιπτώσει, ας μην είμαστε απόλυτοι. Στο κάτω-κάτω Ευρωπαίοι δεν ήταν αυτοί που πλημμύρισαν την Αφρική και την Ασία την περίοδο της αποικιοκρατίας και αλλοίωσαν το χαρακτήρα αυτών των περιοχών; Ας πούμε λοιπόν ότι η παγκοσμιοποίηση ξεκίνησε πριν από μερικούς αιώνες και απλώς σήμερα έχει ενταθεί το φαινόμενο.

Οι μη Ευρωπαίοι πάντως που έχουν εγκατασταθεί στην Ευρώπη και που επιμένουν να ζουν όπως ζουν οι συντοπίτες τους στις παλιές τους πατρίδες, μπορεί να απαξιώνουν το δυτικό πολιτισμό, και δικαίωμά τους, δεν απαξιώνουν όμως την ευρωπαϊκή νομοθεσία που προστατεύει τις ατομικές ελευθερίες. Μπορεί μέσα στην οικογένεια ο πατέρας να είναι ο τύραννος που δέρνει τις γυναίκες του και τα παιδιά του και που απαγορεύει στις κόρες του να βγαίνουν έξω ακάλυπτες και να μιλούν με αγόρια, ξέρει όμως πολύ καλά και αυτός και τα μέλη της οικογένειάς του ότι κανείς ευρωπαϊκός νόμος δεν μπορεί να τους απαγορεύσει να ντύνονται, όπως τους αρέσει και να τηρούν τα θρησκευτικά και τα άλλα τους έθιμα με τον τρόπο που θέλουν – μια απαγόρευση που είναι βεβαίως αυτονόητη στην παλιά τους πατρίδα.

Στην πόλη Λιλ της Γαλλίας το 2008 το δικαστήριο δικαίωσε ένα μουσουλμάνο μετανάστη που κατέφυγε στη γαλλική δικαιοσύνη για να ακυρώσει το γάμο του. Αιτία: η γυναίκα που είχε παντρευτεί παρά τις διαβεβαιώσεις της ότι ήταν παρθένα, αποδείχθηκε ότι δεν ήταν. Οι δικαστές δικαίωσαν το σύζυγο προσπαθώντας να αποδώσουν δικαιοσύνη σύμφωνα με τα ήθη και τα έθιμα της κοινωνίας, από την οποία προερχόταν ο μουσουλμάνος αυτός. Η απόφαση του δικαστηρίου προκάλεσε εννοείται την αντίδραση της κοινής γνώμης στη Γαλλία και πολλά καυστικά και σατιρικά σχόλια ακούστηκαν και γράφτηκαν.   

Αλλά και ως εδώ έστω ακόμα καλά.
Όσο οι άνθρωποι αυτοί είναι ήσυχοι και νομοταγείς, εργάζονται, πληρώνουν τους φόρους τους και δεν ενοχλούν κανένα, δεν μας πέφτει λόγος να χώνουμε τη μύτη μας στα οικογενειακά τους και να τους κρίνουμε με βάση τις δικές αξίες και αρχές.

Όμως, όταν εμφανίστηκαν οι πρώτοι μη ευρωπαίοι  σε ευρωπαϊκό νοσοκομείο και ζήτησαν από τους γιατρούς να κάνουν κλειτοριδεκτομή στο κοριτσάκι τους, διότι αυτό απαιτούσε το πατροπαράδοτο έθιμό τους, τότε τα πράγματα άρχισαν να γίνονται ανησυχητικά. Οι γιατροί βέβαια αρνήθηκαν να κάνουν κάτι τέτοιο, αλλά κάποιοι άλλοι ιδιωτικοί γιατροί το έκαναν ευχαρίστως, εφόσον πληρώθηκαν.

Στη Γερμανία έχει ξεκινήσει μεγάλη συζήτηση για την περιτομή, όταν μια μουσουλμάνα έφερε αιμόφυρτο τον τετράχρονο γιο της στο νοσοκομείο μετά από μια αποτυχημένη επέμβαση που είχε κάνεις ένας ιδιώτης μουσουλμάνος γιατρός. Το δικαστήριο της Κολωνίας αποφάσισε ότι η περιτομή απαγορεύεται στα ανήλικα άτομα, αλλά τότε ξεσηκώθηκαν  μουσουλμάνοι και εβραίοι διαμαρτυρόμενοι ότι αυτό είναι γι αυτούς πανάρχαιο θρησκευτικό έθιμο και δεν έχει δικαίωμα η πολιτεία να επεμβαίνει στις θρησκευτικές τους συνήθειες.


Το τελευταίο μαντάτο μάς έρχεται από την Αγγλία. Το να φορά κανείς σταυρό στη δουλειά του, απαγορεύεται, διότι έτσι δημιουργούνται θρησκευτικές διακρίσεις.

Ήδη στη Γαλλία απαγορεύεται στους μαθητές των δημόσιων σχολείων να φέρουν πάνω τους εμφανή θρησκευτικά σύμβολα όπως είναι η ισλαμική μαντήλα, το εβραϊκό skullcap, το τουρμπάνι των Σιχ και ο μεγάλος χριστιανικός σταυρός.

Μπορεί να μη μας αρέσει που το σύμβολο του σταυρού τίθεται υπό απαγόρευση, αφού όμως αποφασίσαμε να συμβιώσουμε με αλλόφυλους και αλλόθρησκους, άλλη λύση δεν έχουμε. Αν δεν θέλουμε να μας προκαλούν με τα θρησκευτικά τους σύμβολα και τις θρησκευτικές τους συνήθειες, πρέπει κι εμείς να κάνουμε το ίδιο.

Βέβαια στην Ελλάδα έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας. Και μόνο η ιδέα ότι μπορεί να μας απαγορευτεί να φοράμε το σταυρουδάκι μας στον τόπο εργασίας μας είναι αρκετή για να ρίξει την κυβέρνηση της χώρας.

Όμως, εδώ που τα λέμε, δεν είναι τόσο απλό να απαγορεύεται ξαφνικά να δείχνεις πως είσαι χριστιανός σε μια χώρα που είναι χριστιανική εδώ και πολλούς αιώνες. Αλλά, αφού θέλουμε την παγκοσμιοποίηση, θα πρέπει μαζί με τα υπέρ να υπομείνουμε και τα κατά. Εξάλλου οι θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι κάτι αυστηρά προσωπικό και μετά από αιώνες μισαλλοδοξίας ο δυτικός πολιτισμός κατάφερε επιτέλους να απαλλαγεί από τους φανατισμούς αυτού του είδους.
Ας το δούμε κι έτσι.

Με μια όμως προϋπόθεση: η ανεκτικότητα πρέπει να εκδηλώνεται και από τις δύο πλευρές, και από τους Ευρωπαίους και από τους μη Ευρωπαίους. Αν από τη μια μεριά υπάρχει κατανόηση και ανεκτικότητα και από την άλλη φανατισμός και μισαλλοδοξία, τότε οι γηραιοί κάτοικοι της γηραιάς ηπείρου μέσα στο άγχος τους μήπως και πληγώσουν ψυχικά τους νέους συγκατοίκους τους, θα στριμώχνονται ολοένα στη γωνία. Μακροπρόθεσμα καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό.
 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Ελεύθερη Ζώνη:




2 σχόλια:

AKG είπε...

Στην Ασία, Καίτη, παρατηρώ ότι κανένας βουδιστής μοναχός, κάθε βαθμίδας, δεν ενοχλήθηκε ποτέ από τον σταυρό μου, ούτε εγώ βέβαια από τις ρόμπες και το ξυρισμένο κεφάλι του. Μια χαρά συνυπάρχουμε, και συζητάμε θαυμάσια και με μεγάλο ενδιαφέρον, κι εκτιμάμε βαθύτατα ως άνθρωποι ο ένας τον άλλο, ακόμα και μέσα από τις διαφωνίες μας. Στην Ινδία με τους Ινδουιστές, Ζαϊνιστές, Σιχ, τα ίδια.
Στις μουσουλμανικές όμως χώρες, εκτός του δεδομένου ότι ως γυναίκες θεωρούμαστε κατώτερα όντα με ή χωρίς σταυρό, όλοι μας (χριστιανοί, βουδιστές, ινδουιστές, κλπ) θεωρούμαστε ως υποφήφιοι για σφαγή (ως άπιστοι)και με αμοιβή (κατά τα ιερά βιβλία) τον παράδεισο για τον φονιά μας.
Όταν λοιπόν προτείνουμε κάτι σχετικά με τον πολιτισμό, του οποίου μια πτυχή είναι και η θρησκεία, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι όλα τα στοιχεία ενός πολιτισμού, αλλά και όλα τα θρησκευτικά συναισθήματα των ανθρώπων πρέπει άκριτα να εξαφανιστούν στις χώρες που οι θρησκείες είναι ανεκτικές και φιλειρηνικές (πέραν των ιστορικών γεγονότων της αποδεδειγμένης καπήλευσής τους από φορείς της πολιτικής εξουσίας), για να ... μην πληγωθούν οι χώρες που οι θρησκείες τους περιέχουν, υποστηρίζουν και εφαρμόζουν ευρύτατα και καθημερινά στοιχεία και συμπεριφορές πρωτόγονης βίας;
Να κουρέψουμε δηλαδή όλους τους άλλους πολιτισμούς, για να μην πληγωθεί ο ένας πολιτισμός (θρησκεία) της βίας;
Δεν μας φτάνει το ένα επιβεβλημένο πολιτικο-οικονομικό σύστημα, αναζητούμε να μας κατσικωθεί κι ένας ομοιόμορφος πολιτισμός, μια παράδοση, μια μορφή ανθρώπινης έκφρασης μόνο;
Προς μια ανοικτά πολυπολιτισμική ή προς μια φοβική μονοπολιτισμική Ευρώπη βαδίζουμε τότε;

Καίτη Βασιλάκου είπε...

AGK, ένας πολιτισμός της μη βίας δεν μπορεί να συνυπάρξει με ένα πολιτισμό της βίας. Στην αναμέτρησή τους ξέρουμε ποιος θα επικρατήσει.