"Νυχτώνει αργά". Κριτική στο Στίγμα Λόγου.

Παρασκευή, 27 Ιουνίου 2014

"Νυχτώνει αργά" της Καίτης Βασιλάκου

 

Νυχτώνει αργά της Καίτης Βασιλάκου, μια ποιητική συλλογή αφήνει να διαφανεί από την πρώτη στιγμή ότι υπάρχει εξέλιξη και πορεία. Το αν πρόκειται για μια πορεία σε ορισμένο χρόνο ή για μια παράλληλη και ταυτόχρονη εξέλιξη συναισθηματικών και συγκινησιακών φάσεων, θα κριθεί από την προσέγγιση που θα της επιφυλάξει ο αναγνώστης.

Το ελάχιστα σύνηθες και κατ’εξοχήν ταμπού είναι το γεγονός ότι σ’ αυτή τη συλλογή η οικογένεια, οι δεσμοί και οι αλληλουχίες βρίσκονται εξαρχής σε πρώτο πλάνο: το υποκείμενο της ποιήτριας,ο λόγος σε πρώτο πρόσωπο, είναι ένα παιδί. Και οι οικογενειακές σχέσεις δεν διαφαίνονται «ψυχαναλυτικά» αλλά ρεαλιστικά, το παιδί είναι υπαρκτό και είναι εκεί, πρωταγωνιστής και παρατηρητής πεπραγμένων, μάρτυρας ανήκουστων πραγμάτων. Θα έλεγε κανείς ότι είναι μια ισχυρά προσωπική ποίηση σε... οικογενειακό περιβάλλον. Το κέρδος αυτής της προσέγγισης είναι η ιδιαιτερότητα, και η απώλεια, ο εγκλωβισμός στο εσωτερικό εγώ και στο απόρθητο εμείς, μιας μυθοποιημένης οικογενειακής δομής από τις πλέον κλασσικές, σχεδόν αναμενόμενης.



Η αγωνία που διαφαίνεται στον στίχο, μέσα και πίσω από αυτόν, έχει να κάνει καθαρά με τη δυνατότητα της συνέχειας σε προσωπικό επίπεδο, με τα ατομικά όρια αλλά και τους εξωγενείς παράγοντες που τα διαμορφώνουν, με την επιτυχία ή μη της δημιουργίας μιας ατομικής συνείδησης. Το φάντασμα της αλληλεξάρτησης με τον οικογενειακό πυρήνα που πότε βαραίνει και πότε αποτελεί ζητούμενο κι επιθυμία, είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό στο σύνολο της συλλογής, ακόμα και σε ποιήματα όπου το μείζον θέμα είναι ο χρόνος και το πέρασμά του, ο έρωτας, η συνύπαρξη με τον άλλο.

Παρόλα αυτά επικρατεί τελικά μια αίσθηση αναποφασιστικότητας από την ποιήτρια, όχι τόσο στην θεματολογία όσο στα εκφραστικά μέσα, όπως για παράδειγμα εδώ:

Και ξαφνικά η πόλη σώπασε
μόνο ένα σκυλί αλυχτά
έπειτα σταματά
σιγή απόλυτη.

Από την άλλη μεριά, η γλώσσα και γενικά το εννοιολογικό μέρος διέπονται από απλότητα που δεν καταλήγει σε υπεραπλούστευση, αλλά αντίθετα μετουσιώνεται σε αμεσότητα όσον αφορά την επικοινωνία με τον αναγνώστη: η ποιήτρια δεν χάνεται στους δαιδάλους της σκέψης, ενώ τα συναισθήματα και οι εμμονές, η αγωνία και η επιθυμία της είναι στοιχεία ορατά σε όλους. Όσοι από μας βρίσκονται κατά καιρούς αντιμέτωποι με κείμενα τόσο «εσωτερικά» που καταλήγουν να μην μας αφορούν, θα εκτιμήσουν την καθαρή ματιά της Καίτης Βασιλάκου.


Ένα χαρακτηριστικό δείγμα γραφής:
Εδώ μαζί και οι τρεις
-μια ζωντανή
δυο πεθαμένοι-
αγαπιόμαστε
με πάθος και λατρεία
αγκαλιαζόμαστε
φιλιόμαστε
ένα γινόμαστε.

Όχι, δεν σας αφήνω
να μου φύγετε.
Μαζί μου εδώ θα μείνετε
μέχρι το θάνατό μου.

Μονάχο δεν αφήνουν το παιδί τους
οι καλοί γονείς.

Κρις Λιβανίου

http://stigmalogou.blogspot.gr/2014/06/blog-post_27.html